Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Γράφει η Νατάσα Παπαστάθη, καθηγήτρια μουσικής
César Franck (1822-1890)
Ο Βιρτουόζος του Εκκλησιστικού οργάνου
«Ο μουσικός καλλιτέχνης πρέπει να έχει πριν απ’ όλα την πίστη, γιατί αυτή τον οδηγεί στη γνώση και την ύψωσή του στο Θεό»
César Franck
Βέλγος συνθέτης, πιανίστας και οργανίστας της ρομαντικής περιόδου.
Ο Σεζάρ Φρανκ γεννιέται στη Λιέγη του Βελγίουτο 1822. Ο πατέρας του είναι τραπεζικός υπάλληλος με γερμανοβελγική καταγωγή και προορίζει τα παιδιά του για βιρτουόζους, οπότε τα γράφει στο Βασιλικό Ωδείο της Λιέγης. Ο Σεζάρ, πιο προικισμένος απ΄τον αδερφό του, αποφοιτά μόλις στα έντεκα χρόνια του και αρχίζει περιοδείες ως πιανίστας. Κατευθύνεται στο Παρίσι και αρχίζει ιδιαίτερα μαθήματα αντίστιξης, φούγκας και σύνθεσης με τον Reicha. Όταν όμως αυτός ο θαυμάσιος δάσκαλος πεθαίνει, ο Σεζάρ γίνεται δεκτός στο Ωδείο του Παρισιού, όπου κάθε χρονιά αποκτούσε κι από ένα βραβείο και μια διάκριση. Το 1842 εγκαταλείπει εθελοντικά το Ωδείο και γίνεται καθηγητής πιάνου. Παράλληλα αρχίζει να εκδίδει τα έργα του. Γίνεται διευθυντής χορωδίας και επίσημος εκτελεστής εκκλησιαστικού οργάνου στον καινούριο ναό της Αγίας Κλοτίλδης, με βοηθό τον Ντυμπουά. Ένα χρόνο μετά, εγκαινιάζει το μεγάλο όργανο των Καβαγιέ-Κολλ, με το οποίο θα δεθεί όλη του η ζωή. Η ομορφιά του ήχου και οι μηχανικές εγκαταστάσεις που παρέχονται από το όργανο βοήθησαν τη φήμη του ως αυτοσχεδιαστή και συνθέτη, όχι μόνο για την οργανική μουσική αλλά και για τη φωνητική. Δίνει συναυλίες και ρεσιτάλ με το εκκλησιαστικό όργανο σε έργα δικά του και άλλων συνθετων και κερδίζει δικαίως τη φήμη του βιρτουόζου του πληκτρολόγιου. Η εκπληκτική του ικανότητα ως αυτοσχεδιαστή φέρνει ακροατές από όλα τα μέρη, ανάμεσά τους και ο Λιστ ο οποίος παρομοίωσε την ικανότητά του με του Μπαχ.Ελάχιστοι καλλιτέχνες του αναστήματός του έχουν τέτοια δημοφιλία.
Διαδέχεται τον Benoist στην τάξη Οργάνου στο Κονσερβατόριο. Μυεί τους μαθητές του στη μεγαλοφυϊα του Μπαχ και διευρύνει τα πλαίσια της διδασκαλίας του, μετατρέποντας, εν τέλει, την τάξη του σε μια πραγματική τάξη σύνθεσης.Η δημοτικότητά του στους μαθητές προκαλείκάποια ζήλια στους συναδέλφους του καθηγητές. Οι Duparc, D’Indy, Chausson, Breville, Ropartz, Vierne είναι μαθητές του.Ασκεί σημαντική επιρροή σ’ ολόκληρη τη γενιά των γάλλων συνθετών που τον διαδέχτηκε.
Το 1848 παντρεύεται τη μαθήτρια του Félicité Saillot, παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του, με τους οποίους οι σχέσεις χάλασαν, λόγω της αυταρχικότητας του πατέρα του.
Το 1970 αποκτά τη γαλλική υπηκοοότητα. Η ζωή του μοιρασμένη ανάμεσα στο όργανο, στους μαθητές του και τη σύνθεση είναι απλή και σοβαρή. Ως άνθρωπος είναι μετριόφρων. Η μεγάλη του αξία όμως, ως συνθέτης, αναγνωρίζεται μετά τον θάνατό του το 1890 στο Παρίσι από πλευρίτιδα. Η κηδεία του πραγματοποιείται στο ναό της Αγίας Κλοτίλδης και τον επικήδιο λόγο εκφωνεί ο ErnestChausson. Θάβεται στο νεκροταφείο του Μονρούζ και αργότερα το λείψανό του μεταφέρθηκε στο νεκροταφείο του Μοναπαρνάς.Έχει τιμηθεί με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής και του Ιππότη των Ακαδημαΐκών Φοινίκων. Έγραψε συμφωνικά ποιήματα, αριστουργηματική μουσική δωματίου, έργα για πιάνο, για εκκλησιαστικό όργανο, με σπουδαιότερο τα «Τρία Χορικά» συμφωνίες κ.λ.π.
Τα πρώιμα έργα του ήταν επηρεασμένα από συνθέτες της Opéra – Comique, όπως ο Γκρετρί. Στη μεσαία περίοδο κυριάρχησαν έργα θρησκευτικού χαρακτήρα. Στα μεταγενέστερα έργα του ανέπτυξε την «κυκλική μορφή», σύμφωνα με την οποία ένα θέμα παραλλαγμένο εμφανίζεται σε κάθε μέρος του έργου. Το έργο του γενικά έχει επιρροές από Λιστ και Βάγκνερ, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανανέωση της γαλλικής κλίσης για «αγνή μουσική» και άνοιξε το δρόμο για τους Ντεμπυσί και Ραβέλ.
«…Ο Φρανκ είχε μια συνεχή ανησυχία για την αξιοπρέπεια της τέχνης του, για την ευγένεια της αποστολής του και για την ένθερμη ειλικρίνεια της μελωδίας του στο ηχητικό στερέωμα…»
Μαθητής του Φρανκ
Μνημείο του Frank στην πλατεία Samuel–Rousseau
