Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Γράφει η Νατάσα Παπαστάθη, καθηγήτρια μουσικής
Jacques Offenbach (1819-1880)
«Σχεδόν κάθε ένα από τα έργα του Όφενμπαχ επιτυγχάνει μισή δωδεκάδα στιγμές
αχαλίνωτης τελειότητας»
Friedrich Nietzsche
Ο πατέρας της μουσικής κωμωδίας
Γάλλος συνθέτης γερμανοεβραϊκής καταγωγής, τσελίστας και μαέστρος της ρομαντικής εποχής.
Γεννιέται στην Κολωνία της Γερμανίας το 1819. Το πραγματικό του όνομα είναι Γιάκομπ Έμπερστ. Αρχικά παίρνει μαθήματα βιολιού από τον πατέρα του που είναι βιβλιοδέτης, δάσκαλος μουσικής και ψάλτης στην εβραϊκή συναγωγή. Παρουσιάζει εξαιρετικά μουσικά χαρίσιματα και στα δεκατέσσερα χρόνια του γίνεται δεκτός στο Ωδείο του Παρισιού για να σπουδάσει τσέλο. Παίρνει μαθήματα σύνθεσης και ενορχήστρωσης από το συνθέτη και διευθυντή ορχήστρας Fromental Halévy. Γίνεται μόνιμος τσελίστας και περιστασιακός μαέστρος στην Opéra–Comique του Παρισιού. Αλλάζει θρήσκευμα, γίνεται καθολικός και παντρεύεται την Ερμινί ντ’ Αλκέν με την οποία αποκτούν μία κόρη. Η επιτυχία που σημειώνει μετά από τη σύνθεση μιας σειράς τραγουδιών γίνεται αφορμή να κερδίσει τη θέση του Διευθυντή ορχήστρας στο Γαλλικό Θέατρο. Σύντομα παρουσιάζει τις ανάλαφρες οπερέτες του (πάνω από 100) που τόσο αγαπά το παριζιάνικο κοινό. Οι μελωδίες του γίνονται τόσο δημοφιλείς ώστε διασκευάζονται και τραγουδιούνται απ’ όλους.Αναλαμβάνει τη διαχείρηση του Θεάτρου Κοντ που το μετονομάζει σε Μπουφ Παριζιέν. Η επιτυχία του τον καθιστά πρότυπο της αληθινής παραζιάνικης προσωπικότητας και ενσάρκωση της αμέριμνης ευθυμίας στην εποχή της Δεύτερης Αυτοκρατορίας (Ναπολέων Γ). Αναλαμβάνει για τρία χρόνια τη διοίκηση του «Θεάτρου της Χαράς» το οποίο δυστυχώς το οδηγεί σε οικονομική καταστροφή. Πουλάει ένα μέρος της περιουσίας του και πραγματοποιεί μια περιοδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες για να πληρώσει τα χρέη του. Πεθαίνει από αρθριτικές επιπλοκές τον Οκτώβριο του 1880 και θάβεται στο κοιμητήριο της Μονμάρτρης.
Η μουσική του είναι περισσότερο χαρούμενη, πνευματώδης, λαμπερή και προσεγμένη, απ’ όσες έχουν γραφτεί για το είδος της οπερέτας. Επιπλέον, η ζωηρότητα, η εξυπνάδα και η αθυροστομία δεν έρχονται ποτέ σε αντίθεση με την ποιότητα της μουσικής του. Η μοναδική όπερα που έγραψε είναι τα «Παραμύθια του Χόφμαν», ένα ιδιαίτερα αγαπητό μέχρι σήμερα έργο λόγω της αμεσότητας και της μελωδικότητάς του. Ήταν ακόμα ημιτελής όταν πέθανε, αλλά ολοκληρώθηκε από το φίλο του Ερνέστ Γκιρό και έκανε πρεμιέρα το 1881, έτοςκατά οποίο το έργο παρουσιάστηκε πάνω από 100(!) φορές. Οι σπουδαιότερες οπερέτες του είναι «Η ωραία Ελένη», «Ο Ορφέας στον Άδη», «Παριζιάνικη ζωή». Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες της δημοφιλούς μουσικής στην Ευρώπη του 19ου αιώνα και πολλά από τα έργα του παραμένουν και σήμερα στο ρεπερτόριο γνωστών καλλιτεχνών.
«Το ότι είχε και το χάρισμα της μελωδίας σε ένα πολύ εξαιρετικό βαθμό δεν πρέπει να αμφισβητηθεί
«Το πλήθος των επιφανών ανδρών που τον συνόδευσαν στο τελευταίο ταξίδι του, εν μέσω της γενικής συμπάθειαςτου κοινού, δείχνει ότι ο αργοπορήμένος συνθέτης κατατάχθηκε μεταξύ των κορυφαίων της τέχνης του»
The Times
