Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Γράφει η Νατάσα Παπαστάθη, καθηγήτρια μουσικής
Felip Pedrell (1841-1922)
Ο Ιδρυτής της Εθνικής Ισπανικής Σχολής
Ο Φελίπε Πεντρέλ ήταν Ισπανός συνθέτης, κιθαρίστας και θεωρητικός.
Γεννιέται το 1841 στην Τορτόσα της Καταλονίας. Στα εννέα του χρόνια γίνεται μέλος της χορωδίας στον Καθεδρικό ναό της πόλης του, όπου και παίρνει το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής του εκπαίδευσης από τον υπεύθυνο του ναού Joan Serra. Η μουσική του φαντασία πυροδοτείται και αναπτύσσεται στην πορεία από τα ερεθίσματα της ισπανικής εκκλησιαστικήςμουσικής. Αρχίζει να συνθέτει δειλά τα πρώτα του έργα. Στα 26 του χρόνια παντρεύεται την Κάρμεν Ντομίγκο με την οποία αποκτούν μια κόρη. Στη συνέχεια ανοίγοντας τους μουσικούς του ορίζοντες πηγαίνει στη Βαρκελώνη όπου διδάσκεται κιθάρα από τον Jose Broca και αρχίζει να γράφει Θαρθουέλες (Zarzuela), ισπανικές κωμικές όπερες, συνήθως μονόπρακτες. Εκεί γνωρίζεται με τον εξέχοντα κιθαρίστα Φρανθίσκο Τάρεγκα από τον οποίο επηρεάζεται βαθειά και του αφιερώνει πολλές από τις συνθέσεις του. Μέχρι τώρα έχει ήδη γράψει πάνω από 100 συνθέσεις μουσικής δωματίου, τραγούδια, έργα για πιάνο κ.α. Γύρω στα 1876 ο Πεντρέλ ζει κυρίως στη Ρώμη και το Παρίσι, όπου ανακαλύπτει το μουσικολογικό του ενδιαφέρον και εργάζεται κυρίως συνθέτοντας. Ο κύκλος τραγουδιών Orientales για φωνή και πιάνο, πάνω σε ποίηματα του Ουγκώ και το συμφωνικό ποίημα Exelsior είναι προϊόντα αυτής της εποχής. Μετά από τέσσερα χρόνια μετακινείται και εγκαθείσταται στη Βαρκελώνη ως καθηγητής και συνθέτης, όπου γνωρίζεται με τον Ισαάκ Αλμπένιθ και τον Ενρίκε Γρανάδος, οι οποίοι είναι και οι πρώτοι μαθητές του. Εκεί παρουσιάζεται με επιτυχία η όπερά του «L’último Abenzeraggiο» και ο Πεντρέλ εξετάζει σοβαρά την ίδρυση μιας Εθνικής Σχολής Μουσικής που θα συνδυάζει στοιχεία της ισπανικής μουσικής παράδοσης με την κλασική μουσική τέχνη της εποχής του. Το πρώτο τρανό αποτέλεσμα είναι η όπερα «ElsPirineus» πάνω σε λιμπρέτο καταλονικό, υποστηρίζοντας την ιδέα του αυτή με την ταυτόχρονη δημοσίευση ενός άρθρου που έκανε πολλούς συνθέτες και κιθαρίστες της εποχής του να μάθουν και να γνωρίσουν την ισπανική λαογραφία. Το 1891 Ο Πεντρέλ μετακομίζει στη Μαδρίτη όπου γίνεται μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών του Σαν Φερνάντο και καθηγητής Ιστορίας της Μουσικής στο Βασιλικό Ωδείο της πόλης. Εκεί εκδίδεται ο πρώτος τόμος από το σύγγραμμά του «Ισπανική Σχολή Εκκλησιαστικής Μουσικής», μια σειρά επιμελημένων έργων αναγεννησιακής και μπαρόκ εκκλησιαστικής μουσικής από την Ισπανία. Αυτό του το πόνημα περιλαμβάνει έργα για πληκτροφόρο του Αντόνιο Καμπεθόν και του Τομάς Λουί Βιτόρια.
Το 1912 ένα δυσάρεστο γεγονός σημαδεύει τη ζωή του: πεθαίνει η μονάκριβη κόρη του! Τότε αποσύρεται και αποχωρεί πλήρως από τη δημόσια ζωή. Οι τελευταίοι μαθητές του, ο μουσικολόγος Higinio Anglès και ο συνθέτης Roberto Gerhard, βοηθούν τον Πεντρέλ στις τελευταίες του δημοσιεύσεις και συνθέσεις. Πεθαίνει στη Βαρκελώνη το 1922 και θάβεται στο κοιμητήριο Sant Gervasi. Τα χειρόγραφά του σώζονται στη Βιβλιοθήκη της Καταλονίας.
Ο Πεντρέλ αφιέρωσε τη ζωή του στην ανάπτυξη της ισπανικής μουσικής σχολής που στηρίχθηκε στα λαϊκά εθνικά τραγούδια και στα ισπανικά αριστουργήματα του παρελθόντος και έχτισε έτσι τα θεμέλια της ισπανικής μουσικολογίας. Δε συμφωνούσε με τις μεταρρυθμίσεις του Βάγκνερ και υποστήριξε με πάθος την ισπανική όπερα. Ως συνθέτης στερούνταν τεχνικής γνώσης, γι’ αυτό και το μουσικό του έργο δε γνώρισε ιδιαίτερα μεγάλη δημοτικότητα. Αντίθετα, η διδακτική και θεωρητική του προσφορά είναι μεγάλη, αφού ανάμεσα στους μαθητές του συγκαταλέγονται σπουδαίοι συνθέτες όπως ο Μανουέλ ντε Φάλλια, ο Γιοακίν Τουρίνα, ο Ισαάκ Αλμπένιθ, ο Ενρίκε Γρανάδος. Σ’ αυτούς μεταφύτεψε την αγάπη και τον ενδιαφέρον του για την ισπανική μουσική και ήταν εκείνοι που υλοποίησαν με τα έργα τους τα ιδανικά του. Ο συνέτης Κάρλος Πεντρέλ είναι ανηψιός του.
Ο Φελίπε Πεντρέλ στη συγγραφή των θεωρητικών έργων του
