Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Γράφει η Νατάσα Παπαστάθη, καθηγήτρια μουσικής
Edvard Grieg (1843-1907)
«Δεν είμαι εκφραστής της Σκανδιναβικής μουσικής, αλλά της Νορβηγικής»
Edvard Grieg
Νορβηγός συνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας.
Ο Έντβαρντ Γκριγκ γεννιέται στο Μπέργκεν της Νορβηγίας το 1843, όπου ο πατέρας του είναι πρόξενος της Βρετανίας. Μεγαλώνει σε μια μουσική οικογένεια καθώς η μητέρα του είναι μια θαυμάσια πιανίστα και η πρώτη δασκάλα που του διδάσκει πιάνο από τα 6 του χρόνια. Αρχίζει να συνθέτει δειλά από τα 9 του!! Σπουδάζει σε διάφορα σχολεία, συμπεριλαμβανομένης της Ανώτερης Δευτεροβάθμιας Σχολής Τανκ. Στα 15 του χρόνια γνωρίζει τον περίφημο Νορβηγό βιολιστή Ολε Μπουλ, που είναι φίλος της οικογένειας, ο οποίος αναγνωρίζοντας το ταλέντου του, πείθειτους γονείς του να τον στείλουν στο Ωδείο της Λειψίας, όπου το τμήμα πιάνου διευθύνει οσπουδαίος Μόσελες. Γράφεται στο ωδείο και διδάσκεται από τους Μόσλες, Ρίχτερ, Ηάουπτμαν, Ράινκε. Η επαφή του με τη ρομαντική μουσική της Γερμανίας είναι πολύ στενή και έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει πάμπολλες συναυλίες. Το 1862 ολοκληρώνει τις σπουδές του στη Λειψία και επιστρέφοντας στην πατρίδα του πραγματοποιεί το πρώτο του ρεσιτάλ πιάνου. Ο οργανισμός του είναι ιδιαίτερα ευάλωτος και η υγεία του αρχίζει να επιβαρύνεται με προβλήματα κυρίως στο αναπνευστικό, που με τον καιρό του δημιουργούν πνευμονική και καρδιακή ανεπάρκεια. Επισκέπτεται τη Κοπεγχάγη και παραμένει εκεί για τρία χρόνια, αναπτύσσονατας πλούσια μουσική δράση. Αποκτά επαφές με τους συνθέτες Χάρτμαν και Γκάντε,
και φιλικές σχέσεις με τον Νόρντραακ, τον συνθέτη του νορβηγικού εθνικού ύμνου από τον οποίο εμπνέεται καθώς του αποκαλύπτει τον πλούτο του νορβηγικού φολκλόρ. Δυστυχώς όμως, ο Νόρντραακ πεθαίνει μόλις 24 ετών και ο Γκριγκ συνθέτει για τον φίλο του ένα επικήδειο εμβατήριο. Το 1867 εγκαθίσταται στο Όσλο όπου παντρεύεται την πρώτη του ξαδέρφη Νίνα, η οποία είναι λυρική σοπράνο και ιδανική ερμηνεύτρια των τραγουδιών του. Η κόρη τουςπου γεννιέται μετά από έναν χρόνο πεθαίνει βρέφος από μηνιγγίτιδα. Αυτή ακριβώς τη στιγμή αρχίζει να γράφει το αριστουργηματικό «Κοντσέρτο σε λα ελάσσονα» για πιάνο και ορχήστρα (το οποίο η γράφουσα παρουσίασεε στις διπλωματικές της εξετάσεις πιάνου το 1994στην αίθουσα του κινηματογράφου «Αχίλλειον»στα Τρίκαλα). Αρχίζει περιοδίες στην Ευρώπηως πιανίστας και μαέστρος. Στο σταθμό που κάνει στη Ρώμη γνωρίζεται με τον Λιστ ο οποίος του δίνει και ενορχηστρωτικές συμβουλές για το κοντσέρτο. Συνεργάζεται με τον μεγάλο δραματουργό Ίψεν για τη δημιουργία του θαυμάσιου «Πέερ Γκιντ». Ιδρύει τη Νορβηγική Ακαδημία της Μουσικής, γίνεται ο μουσικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Μπέργκεν και του απονέμεται δύο φορές ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορα για το Πανεπιστήμιο του Cambridge το 1894 και για το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο Γκριγκ μελοποιεί στίχους των ποιητών Χάινριχ, Χάινε, Γκαίτε, Άντερσεν, Κίπλινγκ και άλλων. Πεθαίνειστο Δημοτικό Νοσοκομείο του Μπέργκεν της Νορβηγίας, τον Σεπτέμβριο 1907 σε ηλικία 64 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια. Μια δεύτερη πληροφορία αναφέρει πως άφησε την τελευταία του πνοή από ανακοπή, λίγο πριν αρχίσει η συναυλία, όπου θα ήταν ο σολίστας του κοντσέρτου του. Η κηδεία συγκέντρωσε γύρωστους 40.000 ανθρώπους στους δρόμους της πόλης του για να τον τιμήσουν. Μετά από επιθυμία του, το δικό του «Επικήδειο Εμβατήριο προς Τιμή του Ρίκαρντ Νόρντραακ» εκτελέστηκε με ενορχήστρωση του φίλου του και γαμπρού σε ανηψιά του, Γιόχαν Χάλβορσεν. Επιπλέον εκτελέστηκε το «Επικήδειο Εμβατήριο» από τη Σονάτα για πιάνο No. 2 του Σοπέν. Ο Γκριγκ αποτεφρώθηκε και η στάχτη του ενταφιάστηκε σε κρύπτη σε βουνό κοντά στο σπίτι του, στο Τρολντχάουγκεν.
Έγραψε μουσική στο ύφος του ρομαντισμού, δημιουργώντας προσωπικό και ταυτόχρονα εθνικό στυλ, αλλά άκρως λυρικό με τη χρήση των διαφωνιών. Το εθνικό της ιδίωμα ξεπερνά τα τοπικά όρια, χάρη στην ισχυρή ατομικότητα της δημιουργικότητας του συνθέτη. Στη μουσική του συνυπάρχει το εθνικιστικό στοιχείο απόλυτα συνταιριασμένο με το κοσμοπολίτικο. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες της ρομαντικής περιόδου και μέγας εκφραστής της Νορβηγικής μουσικής. Έναν αιώνα μετά το θάνατό του η κληρονομιά του Γκρηγκ εκτείνεται πέρα από το πεδίο της μουσικής. Υπάρχει ένα μεγάλο άγαλμά του στο Σιάτλ των ΗΠΑ, ενώ ένα από τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του Μπέργκεν ονομάζεται Quality Hotel Edvard Grieg (με πάνω από 370 δωμάτια) και ένας μεγάλος κρατήρας στον πλανήτη Ερμή φέρνει το όνομά του.
Η μουσική του αποτελεί μέρος του πρότυπου κλασικού ρεπερτορίου
σε όλο τον κόσμο!
Το Μουσείο Έντβαρντ Γκρηγκ στο Τρολντχάουγκεν
