Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Γράφει η Νατάσα Παπαστάθη, καθηγήτρια μουσικής
Σπυρίδων Ξύνδας ( 1814 – 1896)
«…ο Ξύνδας παρήγαγε πλούτον ελληνικής μουσικής συνηγμένης από τους δρόμους, εις τους οποίους δρόμους πάλιν διέσπειρε»
Τίμος Μωραϊτίνης
Δημοσιοργάφος
Κερκυραίος μουσουργός και κιθαριστής, πρωτεργάτης στη δημιουργία της Μουσικής Επτανησιακής Σχολής.
Γεννιέται στην Κέκρυρα το 1814 σε μια πλούσια οικογένεια. Αρχίζει τα μαθήματαμουσικής από τα έντεκά του χρόνια δίπλα στον Νικόλαο Μάντζαρο. Εκπαιδεύεται επίσης και ως κιθαρίστας. Η δεξιοτεχνία του στην κιθάρα και το φιλόμουσο πάθος του διακρίνονται άμεσα.
Το 1834 πηγαίνει στη Νάπολη για να συνεχίσει τις σπουδές του. Επί μια τριετία μαθητεύει δίπλα στον διευθυντή του Βασιλικού Ωδείου της Νάπολης, Νικολό Τσινγκαρέλι και είναι ένας από τους τελευταίους μαθητές του.Επιστρέφοντας στην Ελλάδα κάνει μαθήματα με τον «δάσκαλο της ζωής του», όπως τον αποκαλούσε, Νικόλαο Μάντζαρο για δεκαοκτώ ολόλκηρα χρόνια. Ανάμεσά τους δημιουργείται μια δυνατή πολυετής φιλία. Μαζί ιδρύουν τη Φιλαρμονική Εταιρία Κέρκυρας στην οποία διδάσκει θεωρητικά και εκκλησιαστική μουσική αρκετά χρόνια και στη συνέχει να διδάσκει στοΑρσάκειο της Κέρκυρας. Σπουδαιότερος από τους μαθητές του θεωρείται ο Σπυρίδων Σαμάρας – ο συνθέτης του Ολυμπιακού Ύμνου, που φήμες τον θέλουν νόθο γιο του. Περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα δίνοντας συναυλίες με την κιθάρα του και πολλές φορές τον συνοδύει στο τραγούδι η κόρη του (είχε συνάψει τρεις γάμους). Ο Ξύνδας συνεισέφερε σημαντικά στην καλλιέργεια της έντεχνης νεοελληνικής μουσικής και στην εδραίωση της μουσικής παιδείας στην Κέρκυρα και την Αθήνα.
Ο εμπνευσμένος μουσικός της Επτανησιακής Σχολής, ο οποίος προσπάθησε να δώσει νέο πνεύμα στην μουσική παιδεία των Ελλήνων, απλώνοντας απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας τις καντάδες και τις μελωδίες του, πεθαίνει το 1896, λησμονημένος και τυφλός, σε ένα φτωχόσπιτο της Νεάπολης των Αθηνών, σε άθλια οικονομική κατάσταση.
Ο Ξύνδας έχει γράψει πολλά έργα, τραγούδια, καντάδες, όπερες, λιμπρέτα όπερας, χορωδιακάκαι έργα για κιθάρα. Το ύφος των συνθέσεών του έχει επιρροές από τη μελωδικότητα του ιταλικού μελοδράματος της εποχής του, χρησιμοποιώντας παράλληλα και φολκλορικά στοιχεία από το Επτανήσιο στυλ. Να σημειωθεί εδώ, ότι είναι ο πρώτος Έλληνας συνθέτης που έγραψε όπερα. Η όπερα αυτή ονομάζεται «Ο υποψήφιος Βουλευτής», σε ελληνικό λιμπρέτο του Ι. Ρινόπουλου, η οποία μετέφερε στη σκηνή ήθη και έθιμα από την ελληνική σύγχρονη κοινωνία. Το έργο ανέβηκε το 1867 στο θέατρο Σαν Τζιάκομο της Κέρκυρας και μετά από είκοσιχρόνια στην Αθήνα από τον Ναπολέοντα Λαμπελέτ. Πολλά από τα έργα του πιστεύεται ότι χάθηκαν στο βομβαρδισμό της Κέρκυρας κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«…κιθαρωδὸς ἔξοχος … οἰκεῖος πρὸς πάντα τὰ ὄργανα, ἄριστος ἅμα εἰς τὴν ἐνοργάνωσιν καὶ διδασκαλίαν τῆς φωνητικῆς μουσικῆς»
(“Εστία” – 24.2.1896)
