Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Γράφει η Νατάσα Παπαστάθη, καθηγήτρια μουσικής
Μενέλαος Παλλάντιος (1914-1912)
Ο νεοέλλην συνθέτης του αρχαίου πνεύματος
Έλληνας συνθέτης και ακαδημαϊκός
Ο Μενέλαος Παλλάντιος γεννιέται στον Πειραιά το 1914. Αρχίζει τις μουσικές του σπουδές στα επτά του χρόνια στο Ωδείο Πειραιώς, στην τάξη πιάνου της Ντόρας Σαμοΐλη και στα έντεκά του συνθέτει τα πρώτα του έργα, ενώ παρακολουθεί στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητές τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη και τον Δημήτρη Μητρόπουλο ανώτερα θεωρητικά μαθήματα αρμονίας, αντίστιξης και φυγής, στα οποία αφοσιώνεται με πάθος. Παράλληλα σπουδάζει νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του, λόγω της έντονης δραστηριότητάς του στη μουσική. Στη συνέχεια κατευθύνεταιστη Ρώμη όπου, με υποτροφία της ιταλικής κυβέρνησης, συνεχίζει τις μουσικές σπουδές μεκαθηγητή τον Alfredo Casella. Μετά τηνολοκλήρωση των σπουδών του επιστρέφει στην Ελλάδα, όπου διορίζεται καθηγητής στη Μέση εκπαίδευση, στο Ωδείο Πειραιώς και στη συνέχεια στο Ωδείο Αθηνών. Μερικά χρόνια αργότερα αναλαμβάνει την υποδιεύθυνη τουΩδείου Πειραιώς, τη διεύθυνση του Ωδείου Αθηνών και της χορωδίας Αθηνών.
Η αρχαία Ελλάδα του τραγικού λόγου και της κλασικής τέχνης αποτελεί πηγή έμπνευσης για πάρα πολλά από τα έργα του, ήδη από τις πρώτες χορευτικές κυρίως συνθέσεις του σε αρχαία ελληνικά θέματα όπως, «Πομπή στον Αχέροντα», «Ηλέκτρα», «Προσευχή σε αρχαίο ναό» και άλλα. Γνώστης των αρχαϊκών ρυθμών και με τη λογική της λιτότητας, συγχωνεύει στοιχεία βυζαντινής και λαϊκής μουσικής, χωρίς να φανούν απότομα οι μεταβάσεις από το ένα ύφος στο άλλο.
Έργα του ερμηνεύονται, εκτός από την Ελλάδα, και στο εξωτερικό. Έχει γράψει έργα για πιάνο, κοντσέρτα, συμφωνικά έργα, μουσική μπαλέτου, μουσική δωματίου, τραγούδια, μουσική για ελληνικές και αμερικανικές ταινίες. Σημαντικό τμήμα του έργου του καλύπτουν οι μουσικές υποκρούσεις στις αρχαίες τραγωδίες. Το ελληνικό κλίμα των έντονων χορευτικών ρυθμών και η φωτεινότητα της ενορχήστρωσης φανερώνουν την ανάλαφρη νεοκλασική πλευρά της δημιουργικότητάς του, σε αντιδιαστολή με το τραγικό στοιχείο και τον δραματικό αρμονικό χρωματισμό που κυριαρχούν σε πολλά έργα του. Έχει γράψει επίσης βιβλία για τη μουσική.
Διατελεί γενικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της, αρχιμουσικός του Εθνικού Θεάτρου, γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Ελλήνων Συνθετών, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, τακτικό μέλος της Τιβεριανής Ακαδημίας της Ρώμης. Ιδρύει την Ελληνική Μορφωτική Εταιρεία και τη Χορωδία Πειραιά.
Πολυσχιδής προσωπικότητα έχει δώσειδιαλέξεις σε όλη την Ελλάδα, αρθρογραφεί σεεφημερίδες και περιοδικά, ενώ κάνει εκπομπές στο ραδιόφωνο με θέμα τη μουσική και γενικά την τέχνη. Έχει ασχοληθεί με την ποίηση και τηλογοτεχνία, έχει μεταφράσει στην ελληνική γλώσσα ποιήματα του Μπωντλέρ. Συμμετέχει σε διεθνείς επιτροπές μουσικών διαγωνισμών κι έχει τιμηθεί με πολλά μετάλλια και παράσημα, όπως τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Γεωργίου Α, τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Αξίας της Ιταλίας, το Χρυσό μετάλιο της πόλης των Παρισίων και άλλα.
Από το 2021 θεσμοθετήθηκε η τιμητικήδιάκριση «Μενέλαος Παλλάντιος» πουαπονέμεται κάθε χρόνο σε μία προσωπικότητα του μουσικού χώρου ως αναγνώριση του έργου και της προσφοράς στην πρόοδο και την ανάπτυξη της μουσικής στην Ελλάδα.
Πεθαίνει τον Αύγουστο του 2012.
