Στις 10 Απριλίου 2023 εγκαινιάσατε την πρώτη σας αναδρομική έκθεση ζωγραφικής με τίτλο «Η Αλήθεια των Χρωμάτων – Διαδρομή Ζωής». Ποιοι είναι οι βασικοί σταθμοί της καλλιτεχνικής σας ζωής μέχρι τώρα;
Όταν βρέθηκα στην Αθήνα για να σπουδάσω, την πρώτη μέρα, πήγα στο κατάστημα ειδών ζωγραφικής του Κατσαχνιά, στην 3ης Σεπτεμβρίου τότε, και αγόρασα ένα καβαλέτο, μια παλέτα, λίγα ελαιοχρώματα, πινέλα και ένα τελάρο με καμβά. Ακόμη θυμάμαι τη μυρωδιά του λινέλαιου και του γκέσο διάχυτη στο κατάστημα!
Νομίζω ότι αυτή είναι η σημαντικότερη στιγμή της καλλιτεχνικής μου ζωής! Η επόμενη σημαντική φάση, 40 περίπου χρόνια αργότερα, είναι αυτή η τωρινή ατομική μου έκθεση! Μια έκθεση που περίμενα όλα αυτά τα χρόνια…
Επιχειρώντας την αποκωδικοποίηση του τίτλου της έκθεσης μπορεί κανείς να ερμηνεύσει με δύο τουλάχιστον διαφορετικούς τρόπους την φράση: «Η Αλήθεια των Χρωμάτων». Ο ένας είναι ότι τα χρώματα εμπεριέχουν μια δική τους αλήθεια, ο άλλος ότι τα χρώματα εμπεριέχουν αλήθεια και ψέμα και το δικό σας έργο αναδεικνύει την αλήθεια τους. Μπορείτε να σχολιάσετε την παραπάνω σκέψη;
Νομίζω ότι με τον τίτλο αυτό, αναφέρομαι και στα δύο! Τα χρώματα, η τέχνη, πάντα έχουν τη δική τους αλήθεια! Μια αλήθεια μεταφυσική που πηγάζει μέσααπό ένα ψέμα αφού οι ζωγραφικές απεικονίσεις δεν είναι κάτι που υπάρχει πραγματικά και συχνά προέρχονται μόνο από τη φαντασία του καλλιτέχνη, χωρίς την οποία δεν θα υπήρχαν!
Όπως έλεγε και ο Πάμπλο Πικάσο «Η τέχνη είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να ανακαλύψουμε την αλήθεια». Και η αλήθεια αυτή δεν είναι ποτέ νομοτελειακή, αλλά είναι διαφορετική για τον καθένα κοινωνό της τέχνης! Από την άλλη, ζούμε σε μια εποχή παρακμής που φυσικά επεκτείνεται και στο χώρο της τέχνης. Οι “Καλές Τέχνες”, στις οποίες υπάγεται ασφαλώς και η ζωγραφική, τείνουν να αντικατασταθούν από μια θολή υποκουλτούρα που επιμελώς καλλιεργείται και προβάλλεται στις μέρες μας, κυρίως για λόγους κερδοσκοπικούς αλλά και χειραγώγησης του κοινού.Αυτό συνιστά αποκαθήλωση της τέχνης ως πηγή της αλήθειας, αλλά επίσης, ακόμη χειρότερα, αντιμάχεται την αλήθεια με σκοπό να την αποκρύψει ή να μας εξαπατήσει υποκαθιστώντας την!
Παρατηρώντας κανείς τους πίνακές σας διαπιστώνει αφενός μια εξαιρετική αναπαραστατική δεινότητα, που πλησιάζει την τέχνη της φωτογραφίας. Από την άλλη όμως φαίνεται να μην παρασύρεστε από το χάρισμα της αναπαραστατικής ευκολίας, αλλά να την χρησιμοποιείτε και ως παρέμβαση-σχόλιο για την ανθρώπινη κατάσταση και το πνεύμα της εποχής. Τελικά δημιουργείτε στρατευμένη τέχνη ή ακολουθείτε μια εσωτερική καλλιτεχνική φωνή;
Η έκθεσή μου είναι δια βίου αναδρομική. Διαδρομή ζωής όπως αναφέρεται και στον τίτλο. Αν δείτε λοιπόν την πορεία αυτή, θα παρατηρήσετε μια φυσιολογική εξέλιξη και ωρίμανση τόσο σε τεχνική και τεχνοτροπία όσο και σε θεματολογία. Αυτό είναι λογικό. Η αλήθεια βέβαια της τέχνης, στην οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω, πηγάζει και από ένα απλό τοπίο ή μια ανθρώπινη μορφή! Αλλά, πολλές φορές, ένας καλλιτέχνης, θέλει με το έργο του να περάσει στο κοινό και κάποια πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα.
Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε περισσότεροι καλλιτέχνες και γενικότερα πνευματικοί άνθρωποι να παρεμβαίνουν σε θέματα που απασχολούν έντονα τον κόσμο σήμερα.
Ποια είναι η αξία της ζωγραφικής σε μια εποχή με ψηφιακά εικαστικά εργαλεία εξαιρετικών δυνατοτήτων; Πρόσφατα μάλιστα ξεκίνησε ένας έντονος προβληματισμός για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην εφαρμογή προγραμμάτων τεχνητής νοημοσύνης στη συγγραφή, στις σπουδές, στη δημοσιογραφία, στηνδημόσια και προσωπική ζωή κ.α. Θεωρείτε ότι η ζωγραφική απειλείται από την τεχνητή νοημοσύνη, ότι η τελευταία θα αντικαταστήσει τον καλλιτέχνη;
Οποιοσδήποτε καλλιτέχνης, μπορεί να χρησιμοποιήσει τα διαθέσιμα μέσα, και ψηφιακά ασφαλώς, για να εμπλουτίσει τις δυνατότητες του. Αυτό είναι θεμιτό. Για παράδειγμα, πολλοί ζωγράφοι σήμερα προβάλλουν με προτζέκτορα, συνδεδεμένο με υπολογιστή, μια εικόνα στον καμβά για να κάνουν πιοεύκολα το αρχικό σχέδιο!
Το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και των αποτελεσμάτων που παράγει είναι κάτι διαφορετικό. Πιστεύω ότι η σχετική τεχνολογία είναι αρκετά αδύναμη ακόμη, κυρίως επειδή λειτουργεί μόνο απεικονιστικά, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία όπως το συναίσθημα, η ευαισθησία της ματιάς του καλλιτέχνη και γενικά η αλήθεια της τέχνης για την οποία μιλήσαμε πριν.
Ίσως, η τεχνητή νοημοσύνη, να μπορέσει κάποια στιγμή να λειτουργήσει βοηθητικά για τους καλλιτέχνες, παράγοντας ορισμένα σχέδια ή μοτίβα που θα ήταν χρήσιμα σε κάποιες από τις συνθέσεις τους. Μπορώ να φανταστώ να δημιουργούνται μελλοντικά κάποιες διακοσμητικές κυρίως συνθέσεις, σε καμιά περίπτωση όμως ολοκληρωμένα έργα αληθινής τέχνης.
Σταδιοδρομήσατε επαγγελματικά ως εκπαιδευτικός διδάσκοντας φυσική και πληροφορική στην ιδιωτική και την δημόσια εκπαίδευση. Θεωρείτε ότι είναι σημαντική η παροχή καλλιτεχνικής παιδείας στο σχολείο;
Η απάντηση είναι απολύτως αρνητική! Η καλλιτεχνική παιδεία στα σχολεία μας, είναι ελλιπής. Και τα τελευταία χρόνια σχεδόν ανύπαρκτη! Να φανταστείτε ότι, ενώ το γραμμικό και ελεύθερο σχέδιοείναι απαραίτητα, ειδικά μαθήματα, για την είσοδο των αποφοίτων στην αρχιτεκτονική σχολή, το μάθημα έπαψε πριν λίγα χρόνια να διδάσκεται στο λύκειο έστω και σαν μάθημα επιλογής..
Τα καλλιτεχνικά μαθήματα είτε με τη θεωρητική μορφή, όπως η ιστορία της τέχνης, είτε με την πρακτική σε εργαστήρια, είναι απαραίτητα και θα έπρεπε να διδάσκονται από το Δημοτικό Σχολείο! Και φυσικά όχι για να συμπληρώνεται το ωράριο ή τις μεσημβρινές ώρες της παιδοφύλαξης!
Η μελέτη της τέχνης και η αγάπη γι’ αυτή συνεπάγεται πολιτισμό. Θέλουμε αυτό το σχολείο και όχι το σχολείο των μελλοντικών ανειδίκευτων εργατών…
Ποια είναι η λειτουργία μιας έκθεσης ζωγραφικής, βοηθάει απλώς έναν ζωγράφο να γίνει γνωστός στο κοινό είτε να επικοινωνήσει με το κοινό του, ή έχει και άλλες, παιδευτικές και κοινωνικά παρεμβατικές προεκτάσεις;
Για τον καλλιτέχνη, μια ατομική έκθεση, είναι το καλύτερο μέσο για να δείξει τη δουλειά του στο κοινό, να γίνει δηλαδή γνωστός και αναγνωρίσιμος. Αν είναι επαγγελματίας, μια πετυχημένη έκθεση έχει επίσης οικονομικό αντίκρισμα γι’ αυτόν.
Για το κοινό, μια έκθεση ζωγραφικής, όπως και κάθε πολιτιστική εκδήλωση, είναι μέσο για να κοινωνήσει τον πολιτισμό, να ζήσει την συναισθηματική εμπειρία, να αναζητήσει τη δική του αλήθεια και να ονειρευτεί.
Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, μια έκθεση ζωγραφικής είναι παιδευτική και σαφώς έχει κοινωνικές και πολιτιστικές προεκτάσεις!
Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε έναν ανεκπαίδευτο επισκέπτη μιας έκθεσης ζωγραφικής για τον ενδεδειγμένο τρόπο παρατήρησης των παρουσιαζόμενων έργων;
Ο ανεκπαίδευτος, καλλιτεχνικά, επισκέπτης μιας έκθεσης ζωγραφικής, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να αναζητήσει πληροφορίες και επεξηγήσεις για τα εκτιθέμενα έργα! Όχι τουλάχιστον πριν τα δει και βιώσει τη δική του εμπειρία. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η εντύπωση που δημιουργεί ένα ζωγραφικό έργο σε κάποιον ανεπηρέαστο παρατηρητή. Καμιά φορά η γνώμη του είναι πιο πολύτιμη για τον καλλιτέχνη από τη γνώμη του κριτικού! Με την έννοια ότι κάθε ζωγράφος απευθύνεται στο κοινό και η επιτυχία του συνδέεται με τη γνώμη του κόσμου, μεγάλο μέρος του οποίου είναι μη ειδικό.
Φυσικά, στην επόμενη έκθεση που θα επισκεφθεί, θα είναι πιο έμπειρος και όσο περισσότερο θα βλέπει ζωγραφικά έργα και θα επισκέπτεται εκθέσεις, μουσειακούς χώρους και πινακοθήκες , θα μπορεί να αξιολογήσει την τέχνη, πάντα με το δικό του όμως μοναδικό αισθητήριο! Όπως προείπαμε άλλωστε η αλήθεια της τέχνης είναι πάντα υποκειμενική.
Θα θέλατε να σχολιάσετε την επιτυχία της πρώτης σας ατομικής έκθεσης;
Με την ατομική μου έκθεση “Η αλήθεια των χρωμάτων – Διαδρομή ζωής” ένα όνειρο ζωής έγινε πραγματικότητα. Είμαι απόλυτα ευχαριστημένος από την έκβαση της έκθεσης. Παρουσίασα μια εικαστική δουλειά πολλών χρόνων στην γενέθλια πόλη μου και το κοινό των Τρικάλων, αλλά και πολλοί επισκέπτες της πόλης, αγκάλιασαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός. Είμαι συγκινημένος από την αγάπη των φίλων και την ένθερμη υποστήριξη τους. Έκπληκτος, διαπίστωσα ότι ο κόσμος, παρά την οικονομική κρίση, εξακολουθεί να πιστεύει στην αλήθεια της τέχνης και να επενδύει σ’ αυτή! Είναι ίσως πρωτοφανές, ένας πρωτοεμφανιζόμενος καλλιτέχνης, χωρίς περγαμηνές και αναγνωρισιμότητα, παρά τα σαράντα και πλέον έτη δημιουργίας, στην πρώτη του ατομική έκθεση, να δίνει περισσότερα από τα μισά έργα του! Θέλω, από καρδιάς, να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους ανθρώπους που με τίμησαν με την παρουσία τους στην έκθεση μου, στους φίλους μου και την οικογένειά μου, που στάθηκαν δίπλα μου όλες αυτές τις υπέροχες μέρες!
Ποια είναι τα σχέδιά σας για το καλλιτεχνικό σας μέλλον;
Μετά την ατομική μου έκθεση θα συμμετάσχω σε κάποιες προγραμματισμένες ομαδικές εκθέσεις.Σημαντική θα είναι η έκθεση LOVE THE STRAYS 6 που θα γίνει στο ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ το σαββατοκύριακο 13-14 Μαΐου, στην οποία θα συμμετάσχω με δύο από τα φετινά μου έργα.
Έχω πολλές προτάσεις, τις οποίες θα αξιολογήσω.Με ενδιαφέρει πολύ αυτό το νέο για μένα πεδίο δράσης, αγαπώ τη ζωγραφική και θα υπηρετήσω όσο έχωδυνάμεις την τέχνη μου! Και όχι μόνο περιστασιακά ή σαν μέσο για να περνάει ευχάριστα η ώρα μου. Γιατί όπως έλεγε και ο μεγάλος δάσκαλος Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική τέχνη δεν είναι απασχόληση. Είναι η θρησκεία του ζωντανού και του αιώνιου»
Σας ευχαριστώ κ. Αζέλη, αγαπητέ μου παλιέ συνάδελφε Αγαθοκλή, για την ευκαιρία που μου δώσατε να απαντήσω σ’ αυτές τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις για τη ζωγραφική μου τέχνη! Ήταν πολύ ιδιαίτερη αυτή η συνέντευξη που έδωσε ένας ζωγράφος σε ένα ποιητή και συγγραφέα!
